Η νοημοσύνη των ψαριών

Σύμφωνα με μια έρευνα που έγινε από το πανεπιστήμιο του Stanford, οι επιστήμονες βρήκαν ότι τα ψάρια μπορούν να χρησιμοποιούν τη λογική ώστε να αντιληφθούν την κοινωνική ιεραρχία μεταξύ τους (η έρευνα έγινε σε αφρικανικές κιχλίδες από τη λίμνη Tanganyika στην κεντρική Αφρική). Από τα πειράματα που έγιναν αποδείχθηκε ότι τα συγκεκριμένα ψάρια (Astatotilapia burtoni και άλλα 4 είδη κιχλίδων) είχαν τη δυνατότητα να κάνουν συνδυασμούς με βάση τα ερεθίσματα παραστάσεων από τη καθημερινή τους δραστηριότητα και έτσι μπορούσαν να καταλήγουν σε συμπεράσματα, που μετά εφάρμοζαν στη πρακτική τους ανάμεσα στο κοπάδι, σε θέματα ιεραρχίας. Οι παρατηρήσεις βέβαια αυτές, αντιμετωπίσθηκαν και με σκεπτικισμό από την άλλη άποψη που έλεγε ότι όλο αυτό ήταν καθαρά θέμα ενστίκτου και όχι λογικών συνδυασμών των ψαριών, πυροδοτώντας τις σχετικές συζητήσεις. Το ερώτημα λοιπόν είναι:

- Εχουν ευφυία τα ψάρια..?
- Μπορούν να κάνουν λογικούς συνδυασμούς και να καταλήγουν σε κάποια έστω απλά συμπεράσματα..?
- Ή μήπως όλα αυτά είναι απλώς θέμα ενστίκτου..?

Η δική μου γνώμη είναι ότι όχι μόνο νοημοσύνη διαθέτουν - και μάλιστα πολύ περισσότερη από αυτή που νομίζουν πολλοί - αλλά και συναισθήματα! Νοιώθουν, αισθάνονται και αντιδρούν ανάλογα, όπως όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί (και αρκετές φορές μάλιστα, αντίστοιχα του ανθρώπου). Αλλά όλες αυτές οι διαδικασίες γίνονται πολλές φορές σε ένα διαφορετικό επίπεδο από αυτό που έχουμε μάθει να αντιλαμβανόμαστε και να κατανοούμε, με αποτέλεσμα να μην είναι και τόσο ευδιάκριτες στα μάτια μας. Και γι' αυτό το λόγο πολλοί κατατάσσουν τα ψάρια σε χαμηλή θέση στη κλίμακα νοημοσύνης, κάτι που κατά τη γνώμη μου είναι τεράστιο λάθος. Οποιος αφιερώνει αρκετές ώρες στην παρατήρηση των ζωντανών υδρόβιων οργανισμών που φιλοξενεί (και διαθέτει όμως ταυτόχρονα και "ανοικτό μυαλό") σίγουρα θα το έχει διαπιστώσει...

Γι' αυτό το λόγο και πρέπει να προσέχουμε πολύ τα ψαράκια μας... γιατί καταλαβαίνουν και νοιώθουν τα πάντα!

Και όσο για το θέμα του ενστίκτου, φυσικά και υπάρχουν ένστικτα, αλλά η νοημοσύνη είναι διαφορετικό πράγμα. Για να καταλάβετε τουλάχιστον τη δική μου θέση, θα πω το εξής παράδειγμα: Η μάχη για κάποια θέση στην ομάδα, μπορείς να πεις ότι είναι από καθαρό ένστικτο. Ο τρόπος όμως που το κάθε ψάρι προσπαθεί να διεκδικήσει ή να προστατέψει αυτή τη θέση, έχει να κάνει με τη νοημοσύνη του, καθώς και με την αντίληψή του (η οποία μπορεί να είναι διαφορετική από άτομο σε άτομο). Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τις σχέσεις των δύο φύλων μεταξύ τους, στις διάφορες εκφάνσεις τους (ανάλογα το είδος βέβαια). Και φυσικά, το μεγάλο κεφάλαιο της σχέσης τους με τον άνθρωπο που τα φροντίζει, όπου εκεί μπορείς να δεις πλέον απίστευτες συμπεριφορές - ανάλογα το είδος πάλι, αλλά και το κάθε άτομο ξεχωριστά - πράγμα που έχει να κάνει με τον εκάστοτε χαρακτήρα του ζωντανού.

- Χαρακτήρα..? Μα, έχουν χαρακτήρα τα ψάρια..?

ΝΑΙ, ΕΧΟΥΝ..! Το βλέπω στους Μονομάχους μου, το βλέπω στις κιχλίδες μου, το βλέπω στα γατόψαρά μου, αλλά το βλέπω και στα γκάππυ μου, όπως και σε όλα τα άλλα είδη που διατηρώ... Είμαι απόλυτα πεπεισμένος για τη νοημοσύνη ΟΛΩΝ των ζωντανών και όχι μόνο των ψαριών (έχουν περάσει αρκετά και διαφόρων ειδών ζώα από τα χέρια μου). Κάθε φορά που παρατηρώ τα ενυδρεία μου, το επιβεβαιώνω... Απλά αυτή η νοημοσύνη είναι διαφορετική από αυτή που έχει συνηθίσει να διακρίνει ο άνθρωπος βασιζόμενος στη δική του, με αποτέλεσμα να είναι πολλές φορές δυσδιάκριτη για την αντίληψή του και ειδικά για άτομα με "στενή" και υπεροπτική άποψη για το ανθρώπινο είδος...

Το κεφάλαιο αυτό είναι πολύ μεγάλο και πολύ ενδιαφέρον! Και είναι από αυτά που εστιάζω πολλές φορές τη προσοχή μου, όταν κολλάω τα μάτια μου στα τζάμια των ενυδρείων μου και παρατηρώντας τα ψάρια, προσπαθώ να ανακαλύψω καινούρια πράγματα για το Μαγικό τους Κόσμο...